၁၉၆၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၈ ရက္ေန့တြင္ ကုလသမဂၢ
တီဟီရန္ျမိဳ့တြင္ နိုင္ငံတကာ စာတတ္ေျမာက္ေရး ကြန္ဂရက္
( A World Literacy Congress ) ကိုက်င္းပခဲ့ရာ ကမၻာနိုင္ငံေပါင္း ( ၈၉ ) နိုင္ငံမွ တက္ေရာက္
ခဲ့ၾကျပီး ၄င္းေန့ကို အစြဲဲျပဳျပီး နိုင္ငံတကာစာတတ္ေျမာက္ေရးေန့ ( International Literacy Day ) အျဖစ္
သတ္မွတ္ခဲ့ၾကေၾကာင့္ ေလ့လာသိရွိရပါသည္။ႏွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလ ( ၈ ) ရက္ ေန ့ေရာက္တိုင္း
ယူနက္စကို အဖြဲ ့၀င္နိုင္ငံမ်ားတြင္ နိုင္ငံတကာစာတတ္ေျမာက္ေရးေန ့ အထိမ္းအမွတ္
အခမ္းအနားမ်ားကို က်င္းပခဲ့ၾကပါသည္။
စာတတ္ေျမာက္ေရးေန ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ နိုင္ငံအသီးသီးက
ကိုယ္နည္းကိုယ့္ဟန္ျဖင့္ စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ အင္တိုက္အားတိုက္ ေဆာင္ရြက္
ၾကေစရန္ႏွင့္ '' လူတိုင္း အတြက္ ပညာေရး '' အစီအစဥ္ အရ '' လူတိုင္း စာတတ္ေျမာက္ေစေရး ''
ရည္မွန္းခ်က္ကို ထိေရာက္ေအာင္ျမင္ေပါက္ေရာက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ၾကေစရန္ ျဖစ္သည္။
ထိုအျပင္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၉ ရက္တြင္ က်င္းပေသာ '' ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံၾကီး ''
က ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ ဆယ္စုႏွစ္ကို '' ကုလသမဂၢ စာတတ္ေျမာက္ေရး ဆယ္စုႏွစ္ ''
အျဖစ္ တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္သတ္မွတ္ ျပဌာန္းေပးခဲ့ေလသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း မိတၳီလာခရိုင္ အေရွ့စံျပေက်းရြာတြင္ စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရး
'' အ '' သံုးလံုးေက်မ်က္ဖြင့္သင္တန္းကို ကံဘဲ့ဆရာအတတ္သင္
ကၽြန္ေတာ္တို ့ငယ္ငယ္က ၾကည့္ဖူးတဲ့ စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရး ပညာေပးဇာတ္ကားေလးကေတာ့
ဆရာမင္းေက်ာ္၏ ၀တၳဳျဖစ္ျပီး ဆရာၾကီး ဦးသုခ ရိုက္ကူးခဲ့ေသာ "ဘယ္သူၿပိဳင္လုိ႔ လွပါေတာ့ႏိုင္"
ဇာတ္ကားတြင္ ေက်း႐ြာမွ အဘုိး၊ အဘြားမ်ား လူငယ္မ်ားကုိ စာသင္ေပးၾကရင္း သံေယာဇဥ္၊
၅၂၈ ေမတၱာ၊ တုိ႔၏အံ့မခန္းပံုကုိသာမက စာေရးတတ္ဖတ္တတ္စ သရုပ္ေဆာင္ ဦးအံ့ေက်ာ္၏
ဆရာမ ေပါက္စေလးမ်ားအလယ္တြင္ "႐ွက္လည္း ႐ွက္တယ္ ၀မ္းလည္း သာတယ္ဗ်ာ" ဟူေသာ
အသံႀကီးျဖင့္ ႐ွက္ေနေသာ အမူအရာ မ်က္ႏွာေပးမွာ တခါက လူဆုိးႀကီး သ႐ုပ္ေဆာင္ ဦးအံ့ေက်ာ္မွ
ဟုတ္ပါေလစဟု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေမ့ေပ်ာက္ သြားႏိုင္ေလာက္ ေအာင္ပီျပင္စြာသ႐ုပ္ေဆာင္ေကာင္းခဲ့
သလို ဆရာၾကီး ဦးသုခ၏ အတတ္ပညာ၊ အေျမာ္အျမင္၊ အႏုပညာသားျပည့္၀စြာ ရိုက္ကူးပံုေဖာ္မွ ု
ေတြကလည္း အသံုးလံုးေခၚ စာမတတ္သူ ပေပ်ာက္ေရး လႈပ္႐ွားမႈ အေထာက္အကူျပဳပညာေပး
ဇာတ္ကားေလးအျဖစ္ ပရိသတ္ရင္မွာ စြဲက်န္ရစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ထိုအျပင္ ေနာက္ဆံုးခန္း ဆရာမမ်ား
ၿမိဳ႕သုိ႔ ႏြားလွည္းႏွင့္ အျပန္ ထန္းလ်က္ေတာင္း႐ြက္ကာ အေျပးလုိက္၍ ႏႈတ္ဆက္ေသာ ဦးအံ့ေက်ာ္ႏွင့္
ဆရာမတုိ႔၏ ႏႈတ္ဆက္ခန္း စကားေျပာဟန္ ၀မ္းနည္းဟန္တုိ႔မွာ ပရိသတ္ကုိမ်က္ရည္က်ေစခဲ့ပါသည္။
လူလူခ်င္း ႐ွိခဲ့ ေသာ သံေယာဇဥ္ႀကိဳး၏ အတင္း၊ အေလ်ာ့ကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စိတ္ထိခုိက္ၾကရပါသည္။
"စာမတတ္သူ ၊ အေခါက္ထူ ၊
လူထဲရွင္ထဲ အသုံးမၾက၊
စာတတ္ျပန္လွ်င္၊ စိတ္ၾကီးဝင္၊
လူျမင္တိုင္းက၊ ေအာ့ခ်င္ၾက၊
သို႔မျဖစ္ေအာင္၊ သတိေဆာင္
အေမာင္ခဲပါမွ၊"
ဆႏၵျပဳလွ်က္
ညခ်စ္သူ
